Collezione “Lovisato – Vertebrati”
Collezione Lovisato – Vertebrati
La Collezione storica “D. Lovisato”, depositata presso l’omonimo Museo di Geologia e Paleontologia, annesso al Dipartimento di Scienze della Terra dell’Università di Cagliari, è costituita da numerosi reperti fossili, la maggior parte dei quali di provenienza sarda e appartenenti a diversi periodi geologici. La Collezione suddetta è costituita prevalentemente da fossili di organismi vegetali, invertebrati e in minor misura di vertebrati di epoca miocenica e del periodo Quaternario. Tra questi ultimi si ha una grande prevalenza di denti di pesci ed in particolare di squali. Oltre a questi sono presenti resti ossei frammentari quali lische e vertebre isolate di selacei. Tra i rettili sono presenti il cranio incompleto (olotipo) del coccodrillo Tomistoma calaritanus, alcune placche isolate dello stesso e un palato pterigoideo di Python sp. (rettile). Per quel che riguarda i mammiferi si segnalano vertebre e costole di sirenidi (gen. Metaxytherium) e gli olotipi dei cetacei Eurhinodelphis sassariensis e Rhinostodes lovisatoi. I resti quaternari, forse solo in parte ascrivibili al Pleistocene, sono costituiti da fossili frammentari di cervidi, canidi, caprini e suidi. La maggior parte dei reperti è stata personalmente raccolta da Domenico Lovisato, così come si evince dai cartellini scritti di suo pugno e che talvolta descrivono minuziosamente i luoghi di reperimento. Tra le località di raccolta più importanti abbiamo le colline di Cagliari, particolarmente ricche in resti di pesci miocenici e alcune grotte del nuorese che hanno restituito macromammalofauna tardo pleistocenica. Il periodo di raccolta dei fossili facenti parte la Collezione Lovisato – Vertebrati è compreso tra l’ultimo decennio dell ‘800 e i primi anni del ‘900. Sono stati catalogati presso l’Archivio del Catalogo ICCD (Ministero per i Beni e le Attività Culturali) solo una parte dei reperti facenti parte di questa Collezione, tra i quali 110 reperti appartenenti a pesci miocenici (di cui uno olotipico), 19 a mammiferi miocenici (tra cui due olotipi) e quaternari e 3 a rettili miocenici (di cui uno olotipico).
| Numero Inventario | Numero Catalogo Generale | Fossile | |
|---|---|---|---|
| 2019 | 00190739 | “Rhinostodes lovisatoi” | scheda BNP |
| 1836 | 00190749 | Pseudorca sp. | scheda BNP |
| 14404 | 00190750 | Metaxytherium sp. | scheda BNP |
| 14407 | 00190782 | Carcharocles megalodon | scheda BNP |
| 14412 | 00192008 | Carcharodon subauriculatus | scheda BNP |
| 14414 | 00192013 | Carcharias contortidens | scheda BNP |
| 14416 | 00192016 | Galeocerdo aduncus | scheda BNP |
| 2474 | 00192017 | Hemipristis serra | scheda BNP |
| 14419 | 00192021 | Isurus hastalis | scheda BNP |
| 2442 | 00192073 | Sparus cinctus | scheda BNP |
| 2418 | 00193434 | Aetobatis irregularis | scheda BNP |
| 2428 | 00193435 | Aetobatus arcuatus | scheda BNP |
| 14429 | 00193398 | Balistes sp. | scheda BNP |
| 2400 | 00193427 | Balistes sp. | scheda BNP |
| 1830 | 00190773 | Breccia ossifera | scheda BNP |
| 721 | 00191998 (0-4) | C. megalodon/ Pisces indet. | scheda BNP |
| 14415 | 00192014 | Carcharias acutissima | scheda BNP |
| 14427 | 00192040 | Carcharias acutissima | scheda BNP |
| 2448 | 00192042 | Carcharias acutissima | scheda BNP |
| 2446 | 00192043 | Carcharias acutissima | scheda BNP |
| 2416 | 00192048 | Carcharias acutissima | scheda BNP |
| 2417 | 00192049 | Carcharias acutissima | scheda BNP |
| 2488 | 00192015 | Carcharias contortidens | scheda BNP |
| 2447 | 00192050 | Carcharias cuspidata | scheda BNP |
| 14426 | 00192038 | Carcharias exilis | scheda BNP |
| 14406 | 00190781 | Carcharocles megalodon | scheda BNP |
| 14408 | 00190783 | Carcharocles megalodon | scheda BNP |
| 718 | 00191508 | Carcharocles megalodon | scheda BNP |
| 716 | 00191509 (0-2) | Carcharocles megalodon | scheda BNP |
| 724 | 00191510 | Carcharocles megalodon | scheda BNP |
| 712 | 00191511 (0-2) | Carcharocles megalodon | scheda BNP |
| 715 | 00191512 | Carcharocles megalodon | scheda BNP |
| 714 | 00191513 | Carcharocles megalodon | scheda BNP |
| 14410 | 00191994 | Carcharocles megalodon | scheda BNP |
| 722 | 00191995 (0-2) | Carcharocles megalodon | scheda BNP |
| 2478 | 00191996 | Carcharocles megalodon | scheda BNP |
| 717 | 00191997 | Carcharocles megalodon | scheda BNP |
| 14411 | 00191999 (0-4) | Carcharocles megalodon | scheda BNP |
| 14413 | 00192011 | Carcharocles megalodon | scheda BNP |
| 2505 | 00192012 (0-3) | Carcharocles megalodon | scheda BNP |
| 725 | 00192047 | Carcharocles megalodon | scheda BNP |
| 720 | 00193400 | Carcharocles megalodon | scheda BNP |
| 719 | 00193401 | Carcharocles megalodon | scheda BNP |
| 713 | 00193402 | Carcharocles megalodon | scheda BNP |
| 14430 | 00193403 | Carcharocles megalodon | scheda BNP |
| 14431 | 00193404 | Carcharocles megalodon | scheda BNP |
| 14432 | 00193405 (0-8) | Carcharocles megalodon | scheda BNP |
| 1806 | 00190775 | Cervidae ? | scheda BNP |
| 1829 | 00190788 | Cervidae ? | scheda BNP |
| 1827 | 00190789 | Cervidae ? | scheda BNP |
| 1818 | 00190790 | Cervidae ? | scheda BNP |
| 1819 | 00190793 | Cervidae ? | scheda BNP |
| 1822 | 00190794 | Cervidae ? | scheda BNP |
| 1810 | 00190795 | Cervidae ? | scheda BNP |
| 1808 | 00190791 | Cervus sp. | scheda BNP |
| 14405 | 00190772 (0-3) | Cynotherium sardoum | scheda BNP |
| 2415 | 00193439 | Dalatias lichia | scheda BNP |
| 2412 | 00193431 | Dasyatis rugosa | scheda BNP |
| 2420 | 00193433 | Diodon sp. | scheda BNP |
| 2422 | 00192071 | Diplodus incisivus | scheda BNP |
| 14428 | 00193397 | Diplodus incisivus | scheda BNP |
| 2467 | 00193456 | Diplodus incisivus | scheda BNP |
| 2469 | 00193461 | Diplodus incisivus | scheda BNP |
| 14424 | 00192029 | Galeocerdo aduncus | scheda BNP |
| 2475 | 00192030 | Galeocerdo aduncus | scheda BNP |
| 2419 | 00192055 | Galeocerdo aduncus | scheda BNP |
| 2426 | 00192046 (0-2) | H. serra / G. aduncus | scheda BNP |
| 14417 | 00192018 | Hemipristis serra | scheda BNP |
| 14418 | 00192019 | Hemipristis serra | scheda BNP |
| 2421 | 00192052 | Hemipristis serra | scheda BNP |
| 2429 | 00192053 (0-3) | Hemipristis serra | scheda BNP |
| 2427 | 00192054 (0-3) | Hemipristis serra | scheda BNP |
| 2430 | 00193399 | Hexanchus primigenius | scheda BNP |
| 2477 | 00193412 | Hexanchus primigenius | scheda BNP |
| 2486 | 00193413 | Hexanchus primigenius | scheda BNP |
| 14435 | 00193414 | Hexanchus primigenius | scheda BNP |
| 14420 | 00192023 | Isurus desori | scheda BNP |
| 14421 | 00192025 | Isurus desori | scheda BNP |
| 2425 | 00192058 | Isurus desori | scheda BNP |
| 2458 | 00192020 | Isurus hastalis | scheda BNP |
| 14425 | 00192031 | Isurus hastalis | scheda BNP |
| 2424 | 00192044 | Isurus hastalis | scheda BNP |
| 797 | 00193406 | Isurus hastalis | scheda BNP |
| 794 | 00193407 | Isurus hastalis | scheda BNP |
| 14433 | 00193408 | Isurus hastalis | scheda BNP |
| 2445 | 00192059 | Isurus novus | scheda BNP |
| 14434 | 00193409 | Lamna contortidens | scheda BNP |
| 795 | 00193410 | Lamna contortidens | scheda BNP |
| 2464 | 00192039 | Lamna salentina | scheda BNP |
| 2443 | 00192056 (0-2) | Lamna salentina | scheda BNP |
| 2444 | 00192057 | Lamna salentina | scheda BNP |
| 2481 | 00192026 | Lamna sp. | scheda BNP |
| 14422 | 00192027 | Lamna sp. | scheda BNP |
| 14423 | 00192028 (0-4) | Lamna sp. | scheda BNP |
| 796 | 00193411 | Lamna sp. | scheda BNP |
| 809 | 00193436 | Myliobatis sp. | scheda BNP |
| 2499 | 00193462 (0-3) | Myliobatis suturalis | scheda BNP |
| 1834 | 00190774 | Ovis musimon ? | scheda BNP |
| 1832 | 00190792 | Ovis musimon ? | scheda BNP |
| 14409 | 00191505 (0-6) | Pisces indet. | scheda BNP |
| 800 | 00193437 | Pisces indet. | scheda BNP |
| 2553 | 00190771 (0-7) | Praemegaceros cazioti | scheda BNP |
| 14402 | 00190735 | Python sp. | scheda BNP |
| 2414 | 00193438 | Rhinoptera studeri | scheda BNP |
| 14436 | 00193417 | Scyliorhinus aff. minutissimus | scheda BNP |
| 2432 | 00192061 | Sparus cinctus | scheda BNP |
| 2433 | 00192062 | Sparus cinctus | scheda BNP |
| 2434 | 00192063 | Sparus cinctus | scheda BNP |
| 2435 | 00192064 | Sparus cinctus | scheda BNP |
| 2436 | 00192065 | Sparus cinctus | scheda BNP |
| 2437 | 00192066 | Sparus cinctus | scheda BNP |
| 2438 | 00192067 | Sparus cinctus | scheda BNP |
| 2439 | 00192068 | Sparus cinctus | scheda BNP |
| 2440 | 00192069 | Sparus cinctus | scheda BNP |
| 2441 | 00192070 | Sparus cinctus | scheda BNP |
| 2431 | 00193394 | Sparus cinctus | scheda BNP |
| 2479 | 00193395 | Sparus cinctus | scheda BNP |
| 14438 | 00193455 | Sparus cinctus | scheda BNP |
| 2492 | 00193457 | Sparus cinctus | scheda BNP |
| 2423 | 00192072 | Sparus neogenus | scheda BNP |
| 2472 | 00193396 | Sparus neogenus | scheda BNP |
| 2409 | 00192045 | Sphyrna prisca | scheda BNP |
| 2413 | 00192060 | Squatina aff. danconai | scheda BNP |
| 14437 | 00193418 | Squatina aff. danconai | scheda BNP |
| 1816 | 00190787 | Sus scrofa | scheda BNP |
| 2406 | 00193428 | Thyrsites lovisatoi | scheda BNP |
| 2407 | 00193429 | Thyrsites lovisatoi | scheda BNP |
| 2408 | 00193430 | Thyrsites lovisatoi | scheda BNP |
| 148 | 00190733 | Tomistoma calaritanum | scheda BNP |
| 14401 | 00190734 | Tomistoma calaritanum | scheda BNP |
| 14403 | 00190736 | “Eurhinodelphis sassariensis” | scheda BNP |
| 1820 | 00190767 | “Rhinostodes lovisatoi” | scheda BNP |